بررسی شکایتهای عضلانی اسکلتی بیماران تالاسمی مینور 50-15 ساله مراجعه کننده به درمانگاههای هماتولوژی-آنکولوژی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سالهای 94-93

مقدمه: بیماری تالاسمی کم خونی ژنتیکی و شایعی است که به صورت اتوزوم مغلوب به ارث می رسد. این بیماری در کشور ما ایران و به خصوص در استانهای ساحلی و فارس بیشتر دیده می شود. تاثیرات شدید و کشنده ای که نوع اصلی و اصطلاحا "تالاسمی ماژور" ایجاد می کند موجب بی توجهی به تالاسمی مینور گردیده، در حالی که این نوع نیز در حد خود جزء کم خونی ها محسوب شده و عوارض مربوط به خود را دارد. این بیماران از سردرد، ضعف، خستگی زودرس، ریزش مو و دردهای عضلانی اسکلتی شکایت دارند. با توجه به نتایج حاصل از تحقیقات محدود به منظور بررسی میزان درصد و شدت احتمالی دردهای عضلانی اسکلتی بر آن شدیم تا طی یک مطالعه مقطعی از بیماران تالاسمی مینور مراجعه کننده به درمانگاه های هماتولوژی-آنکولوژی به ارزیابی این مشکلات بپردازیم . مواد و روش: تعداد 133 فرد تالاسمی مینور مراجعه کننده به بخش ژنتیک و تالاسمی درمانگاه نادر کاظمی شیراز به صورت تصادفی وارد مطالعه شدند. شیوع، میزان، محل، مدت و زمان درد(عضلانی، اسکلتی و مفصلی)، خشکی مفصلی و التهاب بر حسب سن، جنس و نوع تالاسمی با پرسشنامه معین در بیماران بررسی شد. داده ها جمع آوری و وارد نرم افزار spss17 شد و جداول و شاخص های مورد نیاز تهیه وجهت محاسبات آماری از آزمون t-test و آنالیز واریانس و chi-square و fisher exact test استفاده گردید. یافته ها: میانگین سنی نمونه های مورد بررسی 71/6 + 47/25 سال با دامنه تغییرات از 14 تا 49 سال بود. شیوع درد عضلانی 3/ 17% درد استخوانی 3/11% و درد مفصلی 6/13% بود. شیوع درد عضلانی و مفصلی به ترتیب در زنان بیشتر از مردان است، ولی شیوع درد استخوانی در دو جنس یکسان است. میزان وقوع درد های عضلانی در اندام تحتانی و ستون فقرات به ترتیب 9/17 % و2/9 % ، درد های استخوانی 2/9 % در ستون فقرات و9/7 % در اندام تحتانی و درد های مفصلی 21 % در اندام تحتانی و 8/4 % در ستون فقرات گزارش شده است. خشکی صبحگاهی در 3/2 % ، خشکی بعد ازفعالیت در 8/3 % و محدودیت حرکات 8/0 % افراد گزارش شده است. نتیجه گیری: درد های عضلانی اسکلتی و مفصلی شیوع بالایی در میان افراد تالاسمی مینور دارد، که درد های عضلانی شایعترین مشکل عضلانی اسکلتی در میان این افراد و در زنان شایعتر از مردان است. درد های استخوانی کمترین میزان وقوع را دارد که فاکتور های سن، جنس و نوع تالاسمی تاثیری در آن ندارد.با وجود معنی دار بودن تاثیر جنس بر محل درد های عضلانی اسکلتی به دلیل تعداد کم نمونه مثبت نیاز به بررسی بیشتری دارد. ولی نوع تالاسمی و سن تاثیری بر شدت، محل، مدت و زمان درد ندارد. شایعترین محل درگیری اندام تحتانی و بعد از آن ستون فقرات است. بیشترین شیوع درد های عضلانی اسکلتی و مفصلی ماهی یک بار و در شب گزارش شده است. واژه های کلیدی: تالاسمی مینور، شکایت های عضلانی اسکلتی